Einde van 'Monster: The Ed Gein Story' uitgelegd: wie was het echte monster?

Aan het slot van de reeks blijft de vraag hangen: wie was nu eigenlijk het echte monster — Ed Gein zelf, zijn moeder, of de maatschappij die hem tot mythische proporties heeft opgeblazen? In dit artikel geven we antwoord op álle vragen die je overhoudt na het zien van Monster: The Ed Gein Story. Let op: spoilers!

In de laatste aflevering zien we Ed Gein in het Mendota Mental Health Institute, ziek van kanker en steeds verder wegglijdend in zijn fantasieën. Zijn hallucinaties zijn opvallend minder gewelddadig dan eerder in de serie: hij beeldt zich in dat hij samenwerkt met FBI-agenten om Ted Bundy te vangen. Het is een vreemd moment van verlossing, alsof zijn geest zichzelf probeert schoon te wassen door zich voor te stellen dat hij eindelijk aan de ‘goede kant’ staat.

Vervolgens krijgt Ed een laatste ontmoeting met Adeline Watkins, de vrouw die in zijn leven balanceerde tussen realiteit en fantasie. Zij verklaart dat ze zijn werk wil voortzetten, maar tot ieders verrassing wijst Ed dit af. Hij smeekt haar niet dezelfde duistere weg te bewandelen. Dit markeert een keerpunt: waar Ed jarenlang anderen meesleepte in zijn macabere wereld, lijkt hij aan het einde te beseffen dat zijn pad enkel vernietiging bracht.

De serie sluit af met een visionaire scène waarin Ed overladen wordt met lof door de seriemoordenaars die hij zou hebben geïnspireerd — van Richard Speck tot Ted Bundy. Hij geniet zichtbaar van deze erkenning, alsof zijn ‘nalatenschap’ eindelijk voltooid is. Daarna wordt hij in een hallucinerende sequentie herenigd met zijn moeder Augusta, die hem nog één keer toefluistert: “Only a mother could love you.” Daarmee wordt de cirkel gesloten: Eds leven begon en eindigde in de greep van zijn moeder.

Het trauma van Ed Gein kan niet begrepen worden zonder de rol van zijn moeder, Augusta. In de serie wordt duidelijk dat Eds hele identiteit gevormd werd door haar afwijzing en religieus fanatisme. Ze verlangde naar een dochter en maakte Ed duidelijk dat hij een teleurstelling was. In haar meest wrede momenten zei ze dat hij eigenlijk gecastreerd had moeten worden bij zijn geboorte.

Na de dood van zijn broer Henry — die mogelijk door Eds toedoen stierf — werd de band tussen moeder en zoon nog complexer. Ed leefde vervolgens volledig in isolement, waarbij hij zich een wereld inbeeldde die grotendeels was opgebouwd uit zijn moeders afkeuring. Zelfs zijn manier van praten — hoog, schuchter, bijna onnatuurlijk — was volgens acteur Charlie Hunnam een imitatie van wat zijn moeder wilde dat hij was.

Toen Augusta overleed, probeerde Ed haar zelfs op te graven, maar moest zich tevredenstellen met lichamen van andere vrouwen. Dat verklaart ook waarom zijn grafroof veel omvangrijker was dan zijn bewezen moorden.

Een van de meest prikkelende vragen van de serie draait om Adeline Watkins. Ze wordt neergezet als Eds buurvrouw en soms-liefje, die hem zelfs vergezelt bij grafroven. Maar was ze wel echt?

Historisch gezien bestond er inderdaad een vrouw die claimde een relatie met Gein te hebben. Toch trok ze haar verhaal later weer in. Makers Murphy en Brennan kozen ervoor haar in de serie reëel te houden, maar lieten genoeg ruimte voor interpretatie. Charlie Hunnam gaf zelf toe dat hij Adeline grotendeels zag als een fantasiefiguur — een projectie van Eds behoefte aan erkenning.

Adeline vervult ook een symbolische rol: zij introduceert Ed in zijn fascinatie voor nazi-oorlogsmisdadiger Ilse Koch, een van de duistere inspiratiebronnen voor zijn gruweldaden. Daarmee wordt Adeline een spiegel van de centrale boodschap: beelden en verhalen die we consumeren, kunnen ons veranderen — soms op fatale wijze.

Een van de sterkste troeven van Monster: The Ed Gein Story is de manier waarop de serie de culturele echo’s van Gein blootlegt. Alfred Hitchcock baseerde Norman Bates in Psycho direct op Geins relatie met zijn moeder. De serie laat zien hoe Hitchcock (gespeeld door Tom Hollander) niet alleen inspiratie vond in Gein, maar met Psycho ook de horrorfilm voorgoed veranderde.

Voor de komst van Psycho draaiden monsters vooral om bovennatuurlijke wezens: Dracula, Frankenstein, weerwolven. Hitchcock maakte van de buurman de nieuwe dreiging. Zoals Hunnam het verwoordde: “Ze waren niet langer mythisch, maar gewoon de man die de sleutel tot je hotelkamer had.”

Geins invloed reikte verder dan Psycho. The Texas Chain Saw Massacre, The Silence of the Lambs en zelfs American Psycho zijn direct schatplichtig aan zijn misdaden. Daarmee wordt Gein in de serie gepresenteerd als de ongewilde peetvader van moderne horror.

Het keerpunt kwam met de moord op Bernice Worden, een lokale winkeleigenares die Ed vaak bezocht. Haar zoon, die als hulpsheriff werkte, ontdekte het lichaam in Geins schuur — op gruwelijke wijze verminkt. Dit leidde tot zijn arrestatie in november 1957.

Tijdens het onderzoek vonden agenten niet alleen de resten van Bernice, maar ook bewijs van Mary Hogan, een andere vermiste vrouw. Daarnaast stuitten ze op meubels en gebruiksvoorwerpen gemaakt van menselijke huid en botten. Hoewel hij slechts twee moorden bekende, was zijn grafroof wijdverbreid en sinister.

De rechter achtte Ed ontoerekeningsvatbaar door schizofrenie. Hij werd niet ter dood veroordeeld, maar opgenomen in een psychiatrische instelling, waar hij tot zijn dood in 1984 verbleef.

In de serie zien we Eds laatste momenten als een mengeling van visioenen en realiteit. Hij fantaseert dat hij samenwerkt met de FBI, wordt toegejuicht door seriemoordenaars die hij inspireerde, en eindigt zijn hallucinatie met een hereniging met zijn moeder. De eindscène toont tieners die proberen zijn grafsteen te stelen, waarna de echo’s van Norman Bates, Buffalo Bill en Leatherface hen verjagen. Ed glimlacht in de verte — een macabere knipoog naar zijn onsterfelijke invloed op de horrorcultuur.

In werkelijkheid stierf Ed Gein op 26 juli 1984 aan ademhalingsfalen veroorzaakt door kanker. Hij werd 77 jaar en bracht de laatste decennia van zijn leven door in relatieve rust binnen de muren van het Mendota Mental Health Institute. Zijn grafsteen werd inderdaad herhaaldelijk gestolen, waardoor er vandaag niets meer staat om zijn rustplaats te markeren.

Monster: The Ed Gein Story eindigt niet met een simpel antwoord. Was Ed zelf het monster, gedreven door waanzin en trauma? Of zijn wij het monster — als maatschappij die zijn gruweldaden veranderde in entertainment en inspiratie?

Het slotbeeld — Ed die glimlachend kijkt terwijl zijn culturele erfenis wordt voortgezet — suggereert dat het antwoord allebei is. Ed Gein was zowel dader als product van zijn omgeving. In de spiegel die de serie ons voorhoudt, moeten we erkennen dat ook onze fascinatie met het kwaad een duistere rol speelt.

Heb je genoten van dit artikel? Trakteer ons dan op een (virtuele) koffie of steun The Nerd Shepherd door ons te volgen op Facebook, X, Instagram en Google Nieuws! Voor de laatste updates over je favoriete Netflix-series, word lid van onze Alles over Netflix Facebook-groep. Zo mis je geen enkel nieuwtje!