Controle, angst en verraad — deze Orwelliaanse Netflix-serie is enger dan fictie: "Geweldig!"

De serie speelt zich af in het jaar 2003, maar niet het 2003 dat jij kent. Twintig jaar eerder, in 1983, werd Polen opgeschrikt door een reeks aanslagen die de wereld voorgoed veranderden. Het communistische regime bleef aan de macht, de Koude Oorlog ging onverminderd door, en Polen veranderde in een gesloten politiestaat waar één Partij alles bepaalt. Geen vrijheid, geen democratie — alleen controle.

In dat beklemmende klimaat volgen we rechtenstudent Kajetan en politie-inspecteur Anatol, die ieder op hun eigen manier een complot beginnen te ontrafelen dat dieper zit dan wie dan ook had kunnen vermoeden. Wat begint als een onderzoek, eindigt als een regelrechte bedreiging voor het systeem zelf.

De wereld van 1983 oogt alsof Orwell en Ridley Scott samen aan het tekenen zijn geslagen: grauwe Sovjetflats, gigantische overheidsgebouwen, en overal camera’s, scanners en digitale ID-kaarten. Het regime houdt de bevolking nauwlettend in de gaten — niet met rode vlaggen en propagandaposters, maar met data, censuur en hightech controle. Zelfs het lenen van een boek is niet zonder risico.

Toch leeft er ergens nog verzet. Een jonge, ondergrondse beweging — de Light Brigade — probeert het systeem van binnenuit te ondermijnen. Maar in een wereld waar niemand elkaar vertrouwt en alles wordt geregistreerd, is revolutie een levensgevaarlijk spel.

Wat 1983 zo sterk maakt, is dat het nergens gemakzuchtig wordt. Geen snelle actie om de actie, geen leeg vertoon. Alles zit vol betekenis. De dystopie die hier geschetst wordt is niet alleen spannend, maar ook pijnlijk herkenbaar. Want hoe ver zitten wij eigenlijk nog van een wereld waarin technologie en macht samen de dienst uitmaken?

Dan zijn er de details: de mysterieuze Vietnamese wijken (een knipoog naar de grootschalige migratie in deze alternatieve versie van Polen), de subtiele kritiek op escapisme, de sluimerende ontevredenheid onder jongeren. 1983 laat je nadenken — en dat is precies waarom het na al die jaren nog steeds zo relevant aanvoelt.

Nog altijd, zelfs jaren na de release, blijft de serie lovende reacties krijgen van kijkers. Zo schrijft iemand op X: “Nieuwe serie-tip: 1983 op Netflix is geweldig! Een fictieve bewerking van George Orwells 1984, maar dan gesitueerd in Polen. Een fictief verhaal dat we elke dag een beetje meer werkelijkheid zien worden in moderne democratieën.”

Hoewel Netflix inmiddels meerdere Poolse series heeft gelanceerd, heeft geen enkele die eerste klap van 1983 weten te evenaren. De serie zette de standaard — en die ligt nog altijd verrassend hoog.

Kortom: wie 1983 nog niet heeft gezien, mist een van de meest doordachte en stijlvol uitgevoerde Europese series op Netflix. Het is een dystopie die onder je huid kruipt en daar blijft zitten — precies zoals het hoort.

Heb je genoten van dit artikel? Trakteer ons dan op een (virtuele) koffie of steun The Nerd Shepherd door ons te volgen op Facebook, X, Instagram en Google Nieuws! Voor de laatste updates over je favoriete Netflix-series, word lid van onze Alles over Netflix Facebook-groep. Zo mis je geen enkel nieuwtje!