Recensie: 'Adolescence' - Fenomenale televisie en een masterclass in filmen

Voor wie het eventueel nog niet weet: wanneer de serie begint, wordt de dertienjarige Jamie Miller van zijn bed gelicht door een politie-inval en beschuldigd van de moord op een klasgenoot. Met dit gegeven en deze opening zal de serie voor sommigen misschien niet helemaal de route nemen die je op voorhand zou verwachten. Wat je wel krijgt, is een uiterst fascinerende en soms voelbaar pijnlijke kijk op deze kwestie, maar altijd gegrond in de realiteit. Gedurende vier afleveringen volg je de beschuldiging op het politiebureau, het onderzoek op zijn school, een gesprek tussen hem en zijn psycholoog en de nasleep voor het gezin.

Wat de serie mede uniek maakt, is het gegeven dat elke aflevering in één take is opgenomen. Vaak is zo'n one-take een gimmick, wat soms meer fungeert als een speeltuin voor filmmakers en acteurs. In dit geval is het anders en voegt het daadwerkelijk iets toe aan de kijkervaring van de serie. Of je het doorhebt of niet, maakt niet eens zo heel veel uit. Het is de manier waarop het gefilmd en in beeld gebracht is, die de ervaring al anders maakt. De camera—en dus jij als kijker—zit de hele tijd onafgebroken bovenop wat er zich afspeelt. Nooit laat de serie je ergens los. Nooit is er een sprong naar een andere scène of een ander moment waarbij je er even uitgetrokken wordt of tot rust komt.

Dezelfde one-take-opzet gebruikten regisseur Philip Barantini en acteur Stephen Graham (die hierin de rol van vader speelt) eerder samen in de film Boiling Point—een briljante film die zich anderhalf uur lang in de keuken van een restaurant afspeelt. Gedurende die film worden je zenuwen steeds verder op de proef gesteld en tegen het eind van de film naar een stresslevel van niveau 11 gedreven. Maar wat regisseur Barantini hier flikt, is buitencategorie en zou de komende tijd zomaar als een masterclass in filmen kunnen dienen.

Als je weet waar je naar kijkt en erop let, zullen er veel scènes opvallen die uiterst indrukwekkend zijn, zoals de opening met de politie-inval of de achtervolging op het schoolplein. Met name de gehele tweede aflevering, die zich op zijn school afspeelt, moet een organisatorische nachtmerrie zijn geweest. Met zoveel mensen en bewegende elementen waarmee meticuleus rekening gehouden moest worden, is het knap dat ze dit überhaupt al voor elkaar hebben gekregen. Alleen al op dat vlak is de serie een waar genot om naar te kijken.

Elke aflevering is ook een échte one-take, zonder edit-trucjes. Totaal anders dus dan bij bijvoorbeeld de film 1917, waarbij je, als je een beetje oplet, redelijk makkelijk de nodige momenten kunt vinden waar wél geknipt is. Hier kunnen geen fouten worden gemaakt. Eén fout of één verkeerd moment betekent dat de hele aflevering van begin af aan opnieuw moet worden gedaan. Voor de laatste aflevering hebben ze het zelfs zestien keer over moeten doen.

Maar het is niet alleen het technisch vernuft, want met alleen style over substance kom je er niet. Er is ook het schrijversteam Jack Thorne en wederom Stephen Graham, van wie het idee afkomstig is. Hij heeft het deels gebaseerd op gebeurtenissen rondom de groeiende problematiek van messencriminaliteit in Engeland. De twee heren hebben vaker met elkaar gewerkt, waaronder aan de sublieme serie The Virtues, waarin Stephen Graham misschien wel de beste en meest realistische vertolking van een alcoholverslaafde neerzet.

Ook hier is Graham weer in topvorm. Er zitten onder andere twee scènes in de serie waarin Graham geen woord zegt, maar waarbij de camera enkel op zijn gezicht gericht is. Eén daarvan is een scène waarin hij toekijkt wanneer de politie een visitatie doet bij zijn zoon. De machteloosheid, het ongemak en de realisatie dat er iets serieus mis is, straalt van elke millimeter van zijn gezicht af. Later in de serie is er een cruciaal moment wanneer hij zich alleen heeft teruggetrokken en de nasleep duidelijk wordt. De pijn en het verdriet sijpelen letterlijk door je beeldbuis heen. Het laat ook zien dat Stephen Graham tot de allerbeste acteurs behoort die nu werkzaam zijn.

Maar de allergrootste revelatie hier is Owen Cooper in de rol van Jamie Miller, die schuldig wordt bevonden aan moord. Wat hij hier doet, is op z'n zachtst gezegd ongelooflijk. Met name aflevering drie is een uitzonderlijke prestatie, waarmee hij in één klap een van de allerbeste rollen voor een kind ooit heeft neergezet. Bijna de hele aflevering voert hij onafgebroken een gesprek met zijn psycholoog, een sterke rol van Erin Doherty. Het meest bijzondere is misschien wel dat hij voor het eerst in zijn leven voor de camera staat. Bovendien is het een erg spannende aflevering die, naarmate deze vordert, steeds verder onder je huid kruipt.

Anders dan bij veel andere series waarin iemand beschuldigd wordt van moord, is dit geen serie waarin de vraag wordt gesteld: wie heeft het gedaan? Hier is de vraag juist: waarom heeft hij het gedaan? Er wordt daarnaast ook andere problematiek aangehaald, zoals online pesten onder jongeren. Zo krijg je ook de school te zien, waar talloze leerlingen nul respect hebben voor de leraren. Het zijn alledaagse, realistische thema's die voor velen mogelijk dichter bij huis voelen dan men zou willen.

Een ander groot pluspunt van de serie zit hem in het Engelse karakter. De serie is oer-Brits en daarmee krijg je geen Amerikaanse taferelen waarbij het gezin net uit een Vogue-magazine lijkt te zijn gelopen of in designerhuizen van 6000 vierkante meter woont. Ook blijven heldhaftige daden of typerende clichéfiguren geheel uit. Nee, dit is een alledaags gezin dat bij eenieder in de omgeving zou kunnen wonen. Alles hieraan voelt echt.

Adolescence is een uitzonderlijk knap gemaakte serie. Mocht je tot de steeds kleiner wordende groep behoren die hem nog niet heeft gezien, ga dat veranderen en gaat het zien! Dit is fenomenale televisie en een serie die nog wel even blijft hangen.

★★★★½☆

Adolescence is nu te zien op Netflix. Bekijk hieronder de officiële trailer.

Heb je genoten van dit artikel? Trakteer ons dan op een (virtuele) koffie of steun The Nerd Shepherd door ons te volgen op Facebook, X, Instagram en Google Nieuws! Voor de laatste updates over je favoriete Netflix-series, word lid van onze Alles over Netflix Facebook-groep. Zo mis je geen enkel nieuwtje!