Recensie: 'Nosferatu' - Visueel fantastische en authentieke remake

Deze nieuwe Nosferatu, van regisseur Robert Eggers, is alweer de derde remake van de originele film uit 1922, Nosferatu: Eine Symphonie Des Grauens, van F.W.Murnau. Een Duitse expressionistische stomme film. Gigantisch hoog gewaardeerd, uiterst invloedrijk en een template geworden voor de horrorfilm. Het is een mijlpaal in de filmgeschiedenis, het was echter een mijlpaal die we bijna nooit hadden gezien.

Nosferatu (1922) is in feite een onofficiële adaptatie van het boek Dracula van Bram Stoker. Er werden wel wat dingen veranderd, zoals bepaalde verhaallijnen en bijvoorbeeld de namen van personages. Zo wordt Dracula eigenlijk Orlok en ook zijn voorkomen werd flink veranderd. Toch waren de gelijkenissen alsnog zo groot dat de Stoker familie destijds een rechtszaak aanspande. Ze kregen van de rechter gelijk en zijn uitspraak was dat alle kopieën van de film vernietigd moesten worden. Gelukkig overleefden een of meerdere exemplaren, daarmee zou de invloed van Nosferatu tot op de dag van vandaag nog voelbaar zijn.

Vraag iemand waaraan een vampier (of Dracula) kan sterven en je krijgt waarschijnlijk steevast de twee bekendste antwoorden: een staak door het hart en zonlicht. Echter, in het oorspronkelijke Dracula-verhaal, was zonlicht niet dodelijk voor een vampier, het verzwakte alleen. Het was in de eerste Nosferatu-film een verandering die F.W.Murnau aanbracht. Aan het eind sterft Orlok doordat hij blootgesteld wordt aan zonlicht.  Het is dan ook door die eerste Nosferatu-film dat dood door zonlicht onderdeel is geworden van de algemene vampiermythologie.

Lees ook

'Longlegs'-maker Osgood Perkins deelt nieuwe beelden van Stephen King-verfilming 'The Monkey'

Deze Japanse Netflix-serie met 91% op Rotten Tomatoes is nét zo spannend als 'Squid Game'

Die originele film gaf ons ook Max Schreck, die gestalte gaf aan Count Orlok, wat inmiddels een legendarische rol is geworden. Hij werd daarmee een van de beroemdste figuren en een van de meest iconische beeltenissen uit de horrorgeschiedenis. Hoewel de film zelf natuurlijk wel na bijna 103 jaar aan kracht heeft ingeboet, staat de verschijning van Max Schreks Orlok nog als een huis en is hij nog altijd een macabere manifestatie. Er is zelfs een film over hem en zijn rol gemaakt, Shadow Of A Vampire.

In 1979 maakte regisseur Werner Herzog de eerste remake: Nosferatu – Phantom der Nacht. Ook van Duitse bodem en ditmaal met zijn grote vriend en evenzo grote vijand, notoire beroepstiran Klaus Kinski. Herzog maakte een ijzersterke versie, nu in kleur, en met dialoog, waarmee hij ook meer met de personages wist te doen. Kinski als de vampier, die per definitie al voor velen een angstaanjagend figuur was, bleek natuurlijk een uitstekende keuze.

Het betrof weliswaar een remake, maar Herzog koos ervoor om de namen uit het originele Dracula-boek te gebruiken. Reden was dat de copyright vervallen was en dus niemand hem meer iets kon maken. Herzog koos er ook voor om een aantal scènes uit de originele film bijna identiek te kopiëren. Deze versie is ook nog voor een groot gedeelte opgenomen in Nederland, in onder andere Delft, wat soms ook duidelijk te zien is.

De tweede remake is er eentje van vorig jaar, die vermoedelijk voor de meesten onbekend is. In deze versie keren ze weer terug naar de roots als het ware en kozen ze voor een visuele aanpak die vergelijkbaar is met het origineel. Het is er eigenlijk eentje waar niemand het over heeft en die aan de meesten voorbij lijkt te zijn gegaan.

En dan komen we uit bij deze vierde versie (de derde remake), geregisseerd door Robert Eggers. Wie zijn andere films gezien heeft (The VVitch, The Lighthouse en The Northman) weet dat je waarschijnlijk geen makkelijke 'standaard' film zal krijgen. De verwachtingen bij Robert Eggers zijn dan ook hoog en men rekent op iets bijzonders.

In het kort: Nosferatu vertelt het verhaal van Thomas Hutter (Nicolas Hoult in prima vorm), die van Wisborg (Duitsland) naar Transylvanië afreist. Hij gaat daarheen omdat de mysterieuze Graaf Orlok interesse heeft in een huis in Wisborg. Thomas krijgt de taak om ervoor te zorgen dat Orlok het koopcontract tekent. Wanneer dat is gebeurd, reist Orlok af naar zijn nieuwe onderkomen en brengt hij "de dood" met zich mee. Orlok heeft echter ook de vrouw van Thomas, Ellen Hutter, in zijn greep.

Dit is wel een Nosferatu die je van Eggers zou verwachten. Het neemt zijn tijd, alles voelt en lijkt authentiek, tot aan de dialoog toe. Hoewel de film in Duitsland plaatsvindt en de personages eigenlijk Duits zijn, spreekt iedereen Engels, maar goed, dat is vergeven. De fictieve stad Wisborg, waar het zich grotendeels afspeelt, ziet er echt fantastisch uit. Het kasteel van Orlok, duister en mysterieus, ziet er evenzo indrukwekkend uit.  

Het camerawerk van de vaste DoP van Eggers, Jarin Blaschke, draagt hier enorm aan bij, waarbij er gebruik wordt gemaakt van een grauwe kleurstelling. Daarbij wordt er met veel schaduw en donkere diepte gewerkt. Het creëert een aaneenschakeling van prachtige sferische beelden en is echt een streling voor je ogen.

Een van de visuele hoogtepunten is het moment dat Thomas op een bospad staat en opgehaald wordt door een koets van Orlok. Het is een stuk pure oogorgasme en eersteklas postermateriaal. Opvallend is dat Herzog en Eggers beiden kozen voor een kleine verandering in deze scène. In de originele is het Orlok zelf die op de koets zit en Thomas ophaalt. In die van Herzog is het een knecht en in deze versie van Eggers, maakt hij het nog mysterieuzer en is de koets leeg.

De meest prominente rol is voor Lilly Rose Depp (die trouwens enorm veel van haar moeder wegheeft) als de vrouw van Thomas en die Orlok in zijn greep lijkt te hebben. Ze zet toch wel een sterke rol neer, gepaard met een uitstekend Engels accent. Maar waar iedereen waarschijnlijk het meest benieuwd naar is, is Bill Skarsgard als Count Orlok. Hoewel hij het meeste van de film weggewerkt blijft in schaduw en camera angles, kan je gerust zeggen dat hij hier wel een imposante personage neerzet. Met een prachtig baritone "horrorstem" en ook met accent die je precies van een 'Dracula' zou verwachten. Een accent, ooit gecreëerd door Bela Lugosi, in de originele Dracula uit 1931. Sindsdien onlosmakelijk verbonden met de graaf en terug te horen in talloze verschijningen van hem.

Er is echter wel één ding dat mij stoorde aan deze Orlok versie van Bill Skarsgard. Geloof het of niet: zijn snor. Elke keer dat ik die zag, leek het gewoon niet te passen. Wat mij betreft een verkeerde uiterlijke keuze. Hoewel ik die films nooit gekeken heb, moest ik meerdere keren denken aan...dare I say it.... Jim Carreys personage Robotnik uit Sonic. Ik ga er maar vanuit dat Skarsgard hier niks aan kon doen.

Verder in de cast is er nog een uitstekende Aaron Taylor-Johnson als vriend van Thomas. Dan is er Ralph Ineson, met zijn opvallende stem, die Eggers eerder heeft gecast in The VVitch. Ook Willem Dafoe, als de omstreden profressor Albin Eberhart Von Franz (ofwel Dr. Van Helsing), zet een geweldige rol neer.

Naast de snor, zijn er toch wel wat andere dingen die minder noemenswaardig zijn aan de film. Met zijn 132 minuten had het echt wel iets korter gekund en was dat waarschijnlijk ook beter geweest. Er zijn namelijk wel wat momenten waarbij het wat sleept. Het grootste euvel was echter het totale gebrek aan enige spanning. De film is ook nergens, creepy, intens, eng of wat je het ook wil noemen. Hoe visueel sferisch en mooi het ook is, het weet eigenlijk nergens je hartslag te verhogen. Voor een film als deze, toch wel echt een doodzonde.

Eggers blijft wel behoorlijk trouw aan het bronmateriaal en biedt daarmee niet écht iets nieuws, of maakt hele grote veranderingen. Dat is echter geen kritiek, het is immers een remake. De personages krijgen hier wel meer uitbreiding en diepgang, meer nog dan in Herzogs film. Uiteraard toont Eggers zijn visuele flair en maakt hij wel een geheel eigen versie, het is dan ook duidelijk een Nosferatu film van zijn hand.

Deze nieuwe bewerking is een uitstekend gemaakte film. Visueel is het fantastisch, het design is subliem, het voelt en ademt authenticiteit. Maar ondanks alle pracht en praal zijn er wat mij betreft wel wat gebreken en die wegen te zwaar om ze weg te wuiven of op de koop toe te nemen. Ik twijfel nog altijd tussen 4 en 3,5 sterren, maar gezien de totale afwezigheid van spanning of intensiteit, wat iemand als Eggers ontegenzeggelijk had moeten kunnen creëren, gaat hij voor nu naar 3,5 toe.

Het mag dan wel uit een stomme film komen, zwart-wit zijn en meer dan 100 jaar oud, maar toch....de originele vampier van Max Schreck blijft onbetwist de meest iconische verschijning. Hij zal ook echt degene blijven die over nog eens 100 jaar herinnerd zal worden.

Nosferatu draait nu in de bioscoop. Bekijk hieronder de officiële trailer.

★★★½☆☆

Blijf op de hoogte van jouw favoriete films en series

Heb je genoten van dit artikel? Trakteer ons dan op een (virtuele) koffie of steun The Nerd Shepherd door ons te volgen op Facebook, X, Instagram en Google Nieuws! Voor de laatste updates over je favoriete films, series en games, word lid van onze Facebook-groep. Zo mis je geen enkel nieuwtje!