Nauwkeurigheid boven spektakel: deze sci-fi benadert wetenschap met verbijsterende precisie

Contact is meer dan een film over buitenaards leven. Het is een zorgvuldig opgebouwde wetenschappelijke en filosofische verkenning van onze plaats in het universum. Jodie Foster speelt Dr. Ellie Arroway, een SETI-wetenschapper die via radiosignalen bewijs vindt voor intelligent buitenaards leven. Wat volgt is geen simpele “alien encounter”, maar een reis door politiek, geloof, wetenschap en menselijkheid.

De film blinkt uit in wetenschappelijke precisie. Zoals sterrenkundige Phil Plait schrijft: “Contact gaat tot het uiterste voor nauwkeurigheid, met dialogen die voor leken volstrekt onbegrijpelijk zijn, maar bij astronomen voor instemmend geknik zorgen.” Een voorbeeld hiervan is wanneer Ellie spreekt over een radiosignaal op “pi maal waterstof”, een verwijzing naar de 1,42 GHz frequentie van waterstof, vermenigvuldigd met het wiskundige getal π. Dit zou een teken zijn van intelligent ontwerp, en dus van buitenaardse oorsprong.

Volgens SETI.org is Contact “onbeschrijflijk veel accurater in zijn weergave van SETI dan welke andere Hollywoodfilm dan ook.” Er zijn natuurlijk kleine verschillen met de werkelijkheid, zoals het feit dat de Very Large Array (VLA) in New Mexico visueel aantrekkelijker is dan het krachtigere Arecibo-observatorium, maar de kern van het verhaal blijft trouw aan de wetenschappelijke methode.

Ook controversiële details zijn bewust gekozen. Zo toont de film hoe NASA aan astronauten een cyanidecapsule geeft “voor het geval dat”. Hoewel voormalig NASA-directeur Gerald D. Griffin dit tegensprak, hield Zemeckis deze scène erin, gesteund door Carl Sagan die beweerde dat dit wél gebeurde bij elke missie. De waarheid blijft onduidelijk, maar de intentie van realisme is glashelder.

Naast wetenschappelijke nauwkeurigheid snijdt Contact ook filosofische en theologische thema’s aan. Wat als het eerste contact met buitenaards leven niet leidt tot antwoorden, maar tot méér vragen? Wat als bewijs en geloof lijnrecht tegenover elkaar komen te staan?

Contact wekte destijds ook ophef. De filmmakers gebruikten bestaande beelden van president Bill Clinton om de indruk te wekken dat hij over buitenaards contact sprak. Het Witte Huis stuurde een protestbrief, maar ondernam geen juridische stappen. CNN, waarvan 13 medewerkers in de film figureren, wijzigde na de release zelfs zijn beleid om toekomstige schijn van belangenverstrengeling te voorkomen.

De film werd uitgebracht in 1997, kort na de dood van Carl Sagan. Zijn invloed is overal voelbaar: van de verhalen tot de diepere vragen die de film stelt. Zijn vrouw en co-scenarist Ann Druyan hielp het project te realiseren en zorgde ervoor dat zijn geest bewaard bleef.

De film won de Hugo Award voor Best Dramatic Presentation en kreeg twee Saturn Awards. Ondanks gemengde kritieken van recensenten, 68% op Rotten Tomatoes, 62/100 op Metacritic, gaf het publiek een overtuigende “A−” op CinemaScore.

Astrofysicus Phil Plait zegt over Contact: “Als je hem nog niet hebt gezien, ga hem kijken. En lees daarna het boek van Sagan. Zo goed als de film is, het boek is beter. De laatste pagina bezorgt me nog steeds kippenvel.” Dat maakt Contact niet alleen een meesterwerk van wetenschappelijke cinema, maar ook een ode aan de menselijke nieuwsgierigheid.

Heb je genoten van dit artikel? Trakteer ons dan op een (virtuele) koffie of steun The Nerd Shepherd door ons te volgen op Facebook, X, Instagram en Google Nieuws! Voor de laatste updates over je favoriete films, series en games, word lid van onze Facebook-groep. Zo mis je geen enkel nieuwtje!