Noord-Korea en film: dat is niet bepaald een combinatie
waar je meteen warm van wordt. Toch is er één animatiefilm uit dat gesloten
land die opvallend veel wenkbrauwen doet fronsen: Empress Chung. Ooit
gepresenteerd als een historisch hoogtepunt – een zeldzame samenwerking tussen
Noord- én Zuid-Korea – is de film tegenwoordig compleet van de aardbodem
verdwenen. Geen streamingdienst, geen dvd, geen spoor van internationale
distributie. Wat is hier aan de hand?
Empress Chung is gebaseerd op een klassieke Koreaanse
volksvertelling over Simcheong, een jong meisje dat zichzelf opoffert om de
ogen van haar blinde vader te genezen. Deze hartverscheurende legende is
diepgeworteld in de Koreaanse cultuur, en regisseur Nelson Shin – bekend van
zijn werk aan The Transformers: The Movie – besloot dit verhaal om te
zetten in een handgetekende animatiefilm. Acht jaar werkte Shin aan het
project, waarvan drieënhalf jaar puur aan de preproductie werd besteed.
Samenwerking tussen Noord- en Zuid-Korea
Wat
Empress Chung werkelijk bijzonder maakt, is dat
het werd geproduceerd in zowel Noord- als Zuid-Korea. De
animatie werd deels
verzorgd door het Noord-Koreaanse Chosun April 26th Children’s Film Studio, ook
wel bekend als SEK Studio. De filmmuziek werd opgenomen door het Pyongyang Film
and Broadcasting Orchestra. De stemmen van de personages zijn zelfs in twee
versies opgenomen: een Noord-Koreaanse en een Zuid-Koreaanse, vanwege
verschillen in dialect. Voor internationale vertoningen werd uiteindelijk de
Zuid-Koreaanse versie als standaard gekozen.
Op 12 augustus 2005 vond een historische release plaats: de
film draaide op hetzelfde moment in bioscopen in zowel Noord- als Zuid-Korea.
Het was een unicum in de gespannen politieke verhoudingen tussen de twee
landen. Empress Chung werd ook vertoond op het prestigieuze Annecy
International Animation Festival en won enkele prijzen in Korea.
Waarom is de film verdwenen?
Ondanks de culturele en politieke betekenis flopte Empress
Chung commercieel. De film bracht slechts 140.000 dollar op in het
openingsweekend, tegenover een productiebudget van 6,5 miljoen dollar. Zoals
vaker bij Koreaanse films bleek er weinig animo bij het bredere publiek.
Daarna… verdween de film vrijwel volledig.
Er is nooit een internationale dvd- of digitale release
gekomen. Online zijn slechts een trailer, wat screenshots, een geluidsfragment
en enkele kinderverhalen gebaseerd op de film terug te vinden. Geruchten doen
de ronde dat er mogelijk een Noord-Koreaanse dvd-release is geweest, maar dat
blijft onbevestigd. De Duitse Noord-Korea-expert Johannes Schönherr suggereerde
ooit in interviews dat hij een exemplaar bezat, maar sluitend bewijs ontbreekt.
Wat betekent dit voor de animatiegeschiedenis?
Het verdwijnen van Empress Chung is zeldzaam in een
tijd waarin alles digitaal wordt gearchiveerd. Zeker voor een film met zoveel
historische en culturele waarde is het schrijnend dat er geen publieke toegang
meer is. Niet alleen was de film een toonbeeld van samenwerking tussen twee vijandige
naties, het was ook een zeldzaam voorbeeld van Noord-Koreaanse animatie dat
buiten de landsgrenzen werd vertoond.
Empress Chung is een film die het verdient om
herontdekt te worden. Niet alleen vanwege de ontroerende inhoud en het
artistieke vakmanschap, maar ook vanwege het unieke productieproces dat
letterlijk grenzen overstak. Dat deze film nu praktisch onvindbaar is, is een verlies
voor de filmgeschiedenis, voor het Koreaanse culturele erfgoed en voor
animatieliefhebbers wereldwijd. Hoog tijd dat archieven opengaan en deze
vergeten keizerin opnieuw haar troon krijgt.
Blijf op de hoogte van jouw
favoriete films en series
Heb je genoten van dit artikel?
Trakteer ons dan op een
(virtuele) koffie of steun
The Nerd Shepherd door ons
te volgen op
Facebook,
X,
Instagram en
Google Nieuws! Voor de
laatste updates over je favoriete films, series en games, word lid van onze
Facebook-groep. Zo mis je geen enkel nieuwtje!