Recensie: 'Truth & Treason' – Een ingetogen oorlogsfilm met ongekende impact

Het is 1941. Nazi-Duitsland lijkt onverslaanbaar, en Helmuth Hübener (Ewan Horrocks) groeit op binnen de Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen. De kerk, onder leiding van bisschop Zander (Daniel Betts), hamert op gehoorzaamheid — ook aan Hitler. Maar wanneer Helmuth ziet hoe zijn Joodse vriend Salomon niet meer welkom is in de kerk, begint zijn vertrouwen te wankelen. In zijn hoofd blijft één zin uit een gezang hangen: “Do what is right; let the consequence follow.”

Zijn broer geeft hem een illegale radio waarmee hij stiekem naar de BBC kan luisteren. Voor het eerst hoort hij hoe de geallieerden praten over de Duitse Führer, en hij beseft dat zijn land leeft in een web van leugens. De kerk zwijgt. Zijn omgeving gehoorzaamt. Maar Helmuth kiest ervoor om iets te doen. Met een typemachine, rode kaartjes uit verboden boeken en een flinke dosis lef begint hij pamfletten te maken en te verspreiden in Hamburg. De boodschap is simpel en gevaarlijk: Down with Hitler.

Whitaker, bekend van Saints and Soldiers en de documentaire Truth & Conviction, brengt Helmuths verhaal met zorg en respect. Ewan Horrocks speelt ingetogen, maar met enorme kracht: je ziet een jongen langzaam veranderen in een symbool van moed. Rupert Evans, als de fanatieke maar gelaagde nazi-officier Erwin Mussener, geeft de film extra spanning. Zijn spel laat zien hoe macht en fascinatie soms hand in hand gaan.

Wat Truth & Treason onderscheidt van andere oorlogsfilms, is de nadruk op geloof en persoonlijke keuzes. Whitaker laat zien hoe blind vertrouwen in autoriteit gevaarlijk kan zijn — en hoe één jongen weigerde om mee te lopen in de massa. Terwijl bisschop Zander zijn gemeente aanspoort om “koningen en magistraten” te gehoorzamen, herinnert Helmuth zich de woorden van Jezus: “Heb uw naaste lief als uzelf.”

De film draait niet alleen om verzet tegen Hitler, maar ook om de strijd tegen angst en wegkijken. Wanneer Helmuth besluit de schuld van zijn verzetsgroep op zich te nemen om zijn vrienden te redden, wordt hij meer dan een dappere jongen: hij wordt een symbool van rechtvaardigheid. Tijdens zijn proces — waarin niet “de staat” maar “Adolf Hitler vs. Helmuth Hübener” centraal staat — spreekt hij woorden die blijven hangen: de waarheid is niet onderhandelbaar.

Truth & Treason is geen sentimentele oorlogsfilm vol clichés, maar een eerlijke en sobere reconstructie van een jongeman die zijn geweten volgde, hoe gevaarlijk dat ook was. Geen grootse explosies of heroïsche toespraken, maar stille kracht — gedragen door sterk acteerwerk, een zorgvuldig scenario en een regisseur die precies weet waar het echt om draait.

★★★★☆

Heb je genoten van dit artikel? Trakteer ons dan op een (virtuele) koffie of steun The Nerd Shepherd door ons te volgen op Facebook, X, Instagram en Google Nieuws! Voor de laatste updates over je favoriete films, series en games, word lid van onze Facebook-groep. Zo mis je geen enkel nieuwtje!